فتنه های تاریخ اسلام ( بخش دوم) -                                 نویسنده: علی اکبر داراب کلایی

معرفی 12 نفر از خواص در مسیر باطل در تاریخ:

1- زبیر: در سیره اهل سنت معروف است که اولین شمشیر را در راه اسلام زبیر کشید و رسول خدا (ص) در حق او دعا کرده است. زبیر جزء گروه اول از مهاجرین حبشه در کنار رسول خدا (ص) حضور داشت ، وی جزء 4 یا 5 نفر اول در اسلام آوردن به رسول خدا (ص) بود. وی بعد از رسول خدا (ص) در خانه حضرت علی (ع) تحصن کرد و به حمایت علی(ع) و به مخالفت با شورای سقیفه برخواست و در زمان تعیین خلیفه سوم یعنی عثمان تنها عضو شورا بود که به حضرت علی (ع) رأی داد با این همه جایگاه وسیعی داشت بعداَ مسیر زندگی او تغییر کرد و به ویژه خواری روی آورد اشرافی گری او گل کرد جمع ثروت او در آن زمان 35 میلیون و 200 هزار درهم می شد ، خانه های متعدد در مصر ، کوفه و اسکندریه و نیز سهم خواهی او از امام علی(ع) در دوره خلافت آن حضرت بخاطر اینکه از خواص آن حضرت بود موجب دوری او از حضرت علی(ع) شد.

2- طلحه : از جمله فضایل وی پایداری او درجنگ احد بود ودر کنارحضرت علی(ع) تا آخرین لحظه از جان رسول خدا(ص) حمایت کردند. سرمایه وی حدود دومیلیون و دویست هزار درهم و املاک و اراضی فراوان بود وی از رأی دهندگان به خلیفه سوم یعنی عثمان بود و بعداَ علیه عثمان دست به شورش زد و برای خلافت خود تلاش زیادی کرد وی شیفته مقام و خلافت و سرمایه بود به علت بی بصیرتی در خلافت حضرت (ع) هیچ جایگاهی نداشت و متاسفانه با همراهی زبیر جنگ داخلی جمل را به راه انداختند.

3- سعد بن ابی وقاص : جزو اولین کسانی بود که به اسسلام روی آورد و از اعضای شورای شش نفره برای انتخاب خلیفه بود. در جنگ ها کنار رسول خدا(ص) بود و محافظ آن حضرت بود و در زمان خلیفه دوم برای جنگ علیه پادشاهی ایران به عنوان فرمانده جنگ سپاه اسلام انتخاب شد و لقب سردار قادسیه را پیدا کرد و نیز پایه گذار شهر کوفه بود سعدبن ابی وقاص از بیعت با حضرت علی(ع) سرباز زد چون به عمار یاسر حسادت می ورزید وی هر چند به آشوبگران صف جمل و صفین نپیوست اما به حضرت علی(ع) هم اقتدا نکرد وی از ساکنین فتنه های داخلی علیه حضرت علی (ع) بود.

4- زیدبن ثابت : زید جزو اولین افراد که اسلام آوردن به رسول خدا و در مدینه از قضات و مفتی بود و در زمره کاتبان وحی قرآن بود استعداد او آنقدر زیاد بود که در مدت 15 روز زبان عبری یهود را یاد گرفت و در جنگ ها حضور داشت و در زمان خلیفه دوم و سوم خزانه دار شد و از عطایای خلیفه بهره مند بود بهره مندی وی از بیت المال موجب اعتراض ابوذر شد که سرانجام ابوذر را ربزه تبعید کردند وی حاضر با بیعت با علی نشد و از خواض ساکتین بود.

5- محمد بن مسلمه : از بزرگان انصار بود و در بدر و احد حضور جدی داشت وی به انتخاب رسول خدا در برخی از جنگ ها به عنوان فرمانده حضور داشت وی کسی بود که کعب از کفار را به هلاکت رساند و شهرت پیدا کرد و تهدید علیه مسلمانان کم شده بود و از جمله کسانی بود که به حضرت علی(ع) بیعت نکرد با وجود دلاوری و رزمی در جهاد از ساکتین فتنه بود وی می گفت فقط به جنگ علیه کفار و مشرکین شرکت می کند نه جنگ داخلی، و به جمع قائدین پیوست . سکوت او علیه حضرت علی (ع) موجب تردید و شبهه در میان مردم و خواص تاثیرگذار بود.

6- عبدالله بن سلام : وی از بزرگان قوم یهود بود ، بعد از ورود رسول خدا (ص) به مدینه اسلام آورد و رسول خدا (ص) نام او را عبدالله گذاشت. در علم و دانش شهره بود تا جایی که بزرگانی مثل معاذ بن حیل توصیه می کردند از او دریافت علم داشته باشند. رسول خدا (ص) احترام ویژه ای نسبت به او داشته است ، وی در جریان قائله شورش علیه عثمان از خلیفه حمایت کرد. عبدالله بن سلام از بیعت با علی (ع) خودداری کرد و در هنگام فتنه داخلی حضرت علی (ع) سکوت کرد.

7- صهیب بن سنان: در غزوات در کنار رسول خدا (ص) بود و جزو اولین افراد اسلام آورده به رسول خدا (ص) بود ، صهیب جزو هفت نفر اولی بود که اسلام خود را در مکه آشکار کرد و به شدت مورد اذیت و آزار سران قریش قرار گرفت و آن حضرت صهیب را سابق روم یعنی سبقت گرفته اسلام در روم نامید. وی از صحابه و بزرگان صدر اسلام بود ، وی در مواضع سیاسی دچار انحراف فکری شد وقتی خلیفه دوم مجروح شد شورای 6 نفره را برای تعیین خلیفه بعد تشکیل داد و صهیب مسئول برگزاری نماز جماعت در مسجد النبی شد ، وی از بیعت با حضرت علی (ع) خودداری کرد و جزء ساکتین جریان فتنه داخلی شد.

8- اسامه بن زید: اسامه نزد رسول خدا (ص) مورد احترام و عزت بود ،هنگام غسل رسول خدا (ص)اسامه حضرت علی(ع) را کمک می کرد و فرماندهی لشگر به طرف شام با او بود، وقتی فرمانده شد چون جوان بود عده زیادی به رسول خدا (ص) اعتراض کردند. روزی وقتی خواست اسیری را بکشد آن فرد گفت لا اله الا الله، اسامه او را کشت این اقدام او موجب واکنش رسول خدا(ص) می شد او به آن حضرت گفت وی از روی ترس شمشیر گفت لا اله الا الله. آن حضرت او را سرزنش کرد در دوره خلافت حضرت علی (ع) به او فرمود : چرا مرا در جنگ داخلی همراهی نکردی اسامه گفت : من در مقابل مسلمانان جنگ نمی کنم، متاسفانه وی در تشخیص حق دچار تردید شد.

9- ابوسعید خدری : در خندق و برخی از غزوات در کنار رسول خدا بود وی حافظ قرآن و راوی احایث بود وی مدتی علاقه عجیبی به فرزندان رسول خدا (ص) داشت و آن ها را احترام می کرد و در زمان خلیفه سوم جهت و مواضع خود را تغییر داد و به جمع پرشمار قائدین خواصی که از بیعت با علی (ع) و جنگ های داخلی ساکت و خودداری کرده بودند پیوست.

10- حسان بن ثابت : شاعر پیامبر (ص) بود و برای مسلمین شعر می گفت و آن حضرت در حق او دعا کردند. حسان در وصف و جانشینی حضرت علی(ع) هم شعر گفته است اما در دوران خلافت خلیفه سوم با بذل و بخششی که به او شد تغییر مواضع داد و اشعار خود را هم تغییر و متاسفانه از بیعت با دوره خلافت حضرت علی (ع) سر باز زد و در گروه و جریان معاویة بن ابوسفیان قرار گرفت.

11- قدامه بن مظعون : از مهاجرین و سابقین در صدر اسلام بود و در جنگ بدر و احد و دیگر غزوات شرکت داشت، وی در دوره خلیفه دوم که والی بحرین بود شرب خمر کرد و با شهادت و گواهی دادن دو نفر تازیه خورد. وی از صحابه بود اما از بیعت با دوره خلافت حضرت علی (ع) سر باز زد و جزو ساکتین شد و خانه نشینی را برگزید.

12- فضاله بن عبید : از سابقین صدر اسلام بود و در غزوات در کنار رسول خدا (ص) حضور جدی داشت متاسفانه به گروه امویان و معاویه پیوست و از سوی معاویه از قضات شام شد ، وی علاقمند به قضا و فقه بود وی از ساکتین بیعت و فتنه داخلی علیه حضرت علی (ع) بود.

برخی از منابع مورد استفاده :

1- الاشیعاب ج2              2- تاریخ یعقوبی                3- تاریخ ابن خلدون             4- السرة النبویة                5- تاریخ طبری

6- طبقات الکبری             7- البدایه و النهایه               8- اسد الغایه ج3                  9- اخبار الطوال