خدمت و تلاش جهادی

تعریف روحیه جهادی: جهاد از ریشه جهد است به معنای سعی و کوشش و جهاد امری است مقدس که انواعی دارد از جمله: جهاد دفاعی ، جهاد علمی و جهاد سیاسی و جهاد خدمات رسانی.دین اسلام جهاد و کوشش را برای تمامی مسلمانان در هر صنف و شغلی که هستند لازم و ضروری دانسته است.

شاخصه های روحیه جهادی:

1- اخلاصی: یعنی خالص شدن فقط برای خدا، رنگ خدایی به خود گرفتن، هوای نفس را از بین بردن و کسی که روحیه جهادی دارد تمام هم و غم خود را ارضای الهی دانسته و به دنبال مطرح کردن خود و کسب مقام و شهرت نیست، فرد جهادگر گرچه به خدا نزدیکتر باشد و خود را ناب و خالص برای خدا قرار بدهد اکسیر جهاد او نیز ناب تر و کمیاب تر می شود.

2- ایثار: ایثار توام با روحیه جهادی آمده است و به معنای از خود گذشتگی و فداکاری است یعنی مقدم دانستن دیگران و مطالبات و نیاز های آنها بر خودش ولو اینکه ممکن است خودش بیشتر به آن نیازمند باشد.اوج ایثار در جایی است که خود نیازمند باشد اما به دیگران توجه بیشتر داشته باشد.

3- توکل: از آنجایی که امر جهادی توام با همت مضاعف و تلاش فوق العاده بوده و در حالت طبیعی انجام آن امکان پذیر نمی باشد لذا اتکال به قدرت خداوند برای به ثمر رسیدن آن امری ضروری است لذا در حرکت و روحیه جهادی باید به خداوند توکل و طلب یاری کرد.

4- خستگی ناپذیری: روحیه جهادی به گونه ای است که هر قدر انسان بخواهد امور دنیا و آخرتش را به صورت طبیعی دنبال کند به نتیجه کامل نمی رسد و لازمه این تکامل تلاش و جهاد بی وقفه در هر شرایطی است. همانگونه که در جهاد دفاعی یک نیروی ارزشی باید تمام توان جسم و روح خودش را برای دفاع بگذارد در سایر جهاد ها هم اینگونه است که باید روحیه جهاد او خستگی ناپذیر باشد و زود خسته و تنبل نشود.

5- استمرار: آنچه ملازم روحیه جهادی است، استمرار حرکت است. روحیه جهادی با سکون در تعارض است، مستمر بودن ویژگی خستگی ناپذیری در روحیه جهادی است.

6- عدم دلبستگی به دنیا: از اصلی ترین شاخصه های بارز جهادگر، ساده زیستی و عدم توجه و دلبستگی به تعلقات دنیوی است. روحیه جهادی با تجملات و اشرافی گری در ستیز است. روحیه جهادگری در واقع زندگی خودش را وقف همگان می کند و هیچگاه به دنبال آرامش و رفاه تنها خودش نیست.

7- وحدت در گفتار: پرهیز از شعار ها و حرفهای پوچ و تبلیغاتی از ویژگیهای افراد جهادگر حقیقی است، قول و رفتار او هماهنگ است، میزان پایبندی چنین افرادی از ولایت و سایر موضوعات مهم دینی در روحیه جهادی این افراد سنجیده و عیار آنها معلوم می شود.

چرا باید کار جهادی کرد؟

1- جهاد ارزشمند است: کار و روحیه جهادی در واقع ارزشمند است، خداوند این عالم را به گونه ای خلق کرده است که بشر بتواند تلاش کند تا از همه ظرفیتها برای رسیدن به کمال الهی استفاده کند انسان با جهاد و کار جهادی بهتر می تواند کمبود های خودش را جبران کند.

2-روحیه جهادی جبران نقص نظام هستی نیست: نظام هستی بر پایه رفع نیاز های بشر خلق شده است و هیچ نقصی ندارد، و زندگی جهادی جبران نقص نظام آفرینش نیست روحیه جهادی در واقع آن شیارهای ناهموار زندگی افراد را پر می کند.

3- هم گرایی برای زندگی: مومن از اندوه و غم دیگران اندوهگین می شود، ناراحتیهای دیگران را ناراحتیهای خودش می داند و از شادی دیگران شاد می شود. روحیه جهادی در همه ابعادش در واقع به فکر همدیگر بودن است تا همگان زندگی مناسب و رضایت بخشی را داشته باشند.

عناصر اساسی روحیه جهادی:

1- علاقمندی به ارزشهای اسلامی: استواری دین به ارزشهای آن است و یکی از بهترین ارزشهای اسلامی ما داشتن فرهنگ و روحیه جهادی در همه ابعاد است و مومنی که علاقمند به اسلام است به ارزشهای اسلام هم پایبند است.

2- علاقمندی به رهبری حکومت اسلامی: در عصر غیبت کبری امام زمان (عج) جامعه و مردم رها شده نیستند بلکه زعامت امور به عهده فقهاء واجد شرایط و ولایت تمام بر جامعه اسلامی را دارند، وقتی در حکومت اسلامی رهبر جامعه همگان را دعوت به داشتن روحیه جهادی و ایثارگری می کنند بر همگان لازم است که اطاعت کنند چرا که این فرمان بر اساس تدبیر است و رهبر جامعه اسلامی می خواهند تا در جامعه روح تعاون و همدلی و همکاری و فرهنگ ایثار حاکم باشد.

3- علاقمندی به خدمت گذاری: خدمت گذاری به مردم بالاترین افتخار برای هر مومنی است، گره از کار دیگران گشودن برای یک مومن سعادت بزرگ دنیایی و آخرتی است و در فرهنگ اسلام خدمت خالصانه به دیگران خودش یک عبادت بزرگ است.

برخی از بایسته ها در داشتن روحیه جهادی:

1- توجه داشتن به خداوند و اخلاص در عمل     2- خودسازی و جهاد نفس در کنار کار و تلاش در زندگی       

3- پرهیز از انحراف تخریب شلوغ کاری             4- داشتن روحیه اخوت اسلامی 

5- پرهیز از قانون شکنی                              6- داشتن روحیه گذشت و بخشش از دیگران                       

7- اشتیاق خدمت به اسلام و نیاز مندان         8- داشتن روحیه شجاعت و دلیری                                      

9- الگو شدن برای دیگر نیروهای دلسوز          10- تلاش جهت انجام کارهای خوب و تاثیر گذار               

11- عبادت و کار جهادی                               12- حمایت نکردن از تخلفات دیگران و قانون شکنان

زندگی جهادی:

جهاد فقط مربوط به کارزار جنگ مسلحانه نیست و به هرگونه تلاش و کوشش نیز گفته می شود، اسلام زندگی جهادی و انقلابی را برای پیروان خودش طلبیده است زندگی که در آن ممکن است از حق و باطل مومن فاصله پیدا کند در قرآن آمده: جاهدوا فی الله حق جهاده  این آیه بیانگر شعار و حس انقلابی و جهاد در زندگی است و از مسلمانان می خواهد حق جهاد خدا را به جا آورند تا زندگی آنها رنگ الهی پیدا کند ، مومن همیشه باید در حال تحول و دگرگونی به سوی مطلوب باشد این دگرگونی اساسی دو بعد دارد: 1- بعد درونی    2- بعد بیرونی                        اگر مومنی هر دو بعد را داشته باشد چنین فردی دارای روحیه جهادی و انقلابی است تحول درونی یعنی بکوشد آدم خوبی باشد و در بعد بیرونی یعنی تلاش کند که محیط اطراف خودش را تغییر دهد. پیامبران و ائمه و اولیا الهی و سالکین طریق معنویت نمونه بارز چنین شخصیت درونی و بیرونی بودند که باید از آنها الگو گرفت.

عمار یاسر نمونه بارز روحیه جهادی:

بعد از جنگ احد که مسلمانان در آن جنگ شکست خورده اند عمار یاسر و یکی از دوستانش با تعدادی از یهودیان مدینه مواجه شدند آنها به تمسخر به عمار یاسر گفتند: پس وعده الهی و پیروزی که پیامبر به شما وعده داده بود چه شد؟ کسی که همراه عمار یاسر بود گفت: لعنت خدا بر شما، من با شما حرف نمی زنم، شما ایمان را سست می کنید و رفت.عمار یاسر ایستاد و با آنها سخن گفت و به آنها گفت: تقصیر ما بود که شکست خوردیم ما حرفهای پیامبر را گوش نکردیم و شکست خوردیم. رسول خدا بعد از دیدن عمار یاسر به او فرمود: رفیق تو آدم خوبی است اما تو از دین خدا دفاع کردی تو از مجاهدین فی سبیل الله هستی

آثار و برکات روحیه جهادی داشتن:

1- مومن با روحیه جهاد، این روحیه را برای خودش مقدس می داند و هرگز اقدامی سخت تلقی نمی کند.        

2- مومن با روحیه جهاد، در مسیر عرفان حقیقی الهی حرکت می کند.                                                     

3- همیشه آماده ایثار و از خود گذشتگی برای مکتب الهی می شود.                                            

4- رضایت خداوند را در روحیه جهادی برای خودش تلقی می کند.                     

5- بر نفس درونی خودش مسلط است.          

6- اهل جدیت و سخت کوشی است و از تنبلی و سستی بیزار است.   

7- هرگز به دنبال توجیه کردن خودش نیست.                                                                    

8- از صفت صبر در مشکلات بهترین بهره برداری را می کند.

ایثار جهادی حضرت فاطمه (س) :

ابو سعید خدری می گوید : روزی علی (ع) به فاطمه (س) فرمود : آیا نزد تو چیزی برای خوردن یافت می شود ؟ عرضه داشت : نه سوگند به آنکه پدرم را به اسارت گرامی داشت و تو را به وصایت، دو روز است که هر خوراکی نزد می آید ایثارگرانه تو و فرزندانم را برخودم مقدم می دارم. علی (ع) فرمود : ای فاطمه چرا مرا آگاه نکردی تا چیزی برایتان فراهم کنم .فاطمه زهرا(س) گفت :ای ابوالحسن من از خدایم شرم ، شرم دارم که تو را به کاری وادارم که از انجامش نتوانی و الان برایت مقدور نباشد . 

ایثار و جهاد با نفس بخاطر فرزندان مردم :

یکی از فرزندان شیخ رجب علی خیاط می گوید : مادرم تعریف می کرد که زمانی قحطی بود ، حسن و علی از فرزندان شیخ رجب علی خیاط بودند روی پشت بام خانه رفتن و آتش روشن کردند دیدم پوست خیلی را آورده اند سرخ کنند و بخورند با دیدن این صحنه گریه ام گرفت که شیخ رجب علی با آن شهرت که دارد چرا فرزندانش گرسنه باشند همان روز شیخ صد تا بلیط چلوکباب در میان مردم تقسیم کرد شب که شیخ به خانه آمد ناراحت شدم و به او گفتم چرا اینگونه هستی و با او برخورد کردم و با  ناراحتی خوابیدم نیمه های شب ناگاه متوجه شدم که مرا صدا می زندد که بلند شو ، بلند شدم دیدم مولا امیر المومنین (ع) است که ضمن معرفی خود فرمود : او بچه های مردم را نگه داشته ما هم بچه های تو را هر وقت بجه هایت از گرسنگی مردند حرف بزن.

ایثار و روحیه جهادی و انقلابی در صدر اسلام :

در جنگ موته عده ای از نیروهای سپاه اسلام در زمان رسول خدا (ص) مجروح شدند و بر روی زمین افتاده بودند چون خون از بدن مجروح جاری می شود تشنگی بر او غالب می شود و خیلی احتیاج به آب پیدا می کند به یکی از مجروحین رسید که به او آب بدهد آن مجروح گفت به مجروح دیگر آب بده چون او تشنه تر است زود رفت سراغ او ، این مجروح هم اشاره کرد به سراغ مجروح دیگر برود دید مجروح سوی هم اینگونه از خود ایثار کرده و آب نخورده بخاطر تشنگی هر سه تای آنها مجروح بودند به شهادت رسیدند . این روحیه ایثار و جهادگری نفسی نهایت بندگی است که دیگران را برخود مقدم می دارند و از ارزشهای بالای انسانیت است.انسان کامل شهید مطهری ره .

در تاریخ آمده که حضرت علی (ع) جامه ای خریداری کرده بود و از آن خوشش آمد و آن را صدقه داد و فرمود : شنیدم رسول خدا (ص) می فرمود : کسی که غیر خودش را بر خود مقدم بدارد خداوند بهشت را روز قیامت برای او اختیار کند .

           از گلوی خود ربودن وقت حاجت همت است

                                     ور نه هرکس وقت سیری پیش سگ نان افتد 

                                                                                                                                           صائب