سوالات:

1-   چرا امام حسين (ع) حاضر به بيعت با يزيد نشد؟

2-  چرا امام حسين (ع) از مدينه خارج شدند؟

3-  چرا مردم مدينه امام حسين (ع) را همراهي نكردند ؟

سوال 1- چرا امام حسين (ع) حاضر به بيعت با يزيد نشد؟

از مجموع خطبه ها و نامه هاي امام حسين (ع) دلايل زيادي وجود داشت كه آنحضرت نپذيرفت از جمله آن ها :

1-    حكومت يزيد هيچ پايه اي از مشروعيت ديني و سياسي نداشت و آنحضرت نه تنها نپذيرفت حكومت يزيد را بلكه به مخالفت با آن پرداخت.

2-    يزيد شخصاً اعتراف كرد كه فاصله بين يزيد و حسين بن علي زياد است چون مادر يزيد ميسون دختر كلبي و پدرش معاويه و داراي همه رذايل اخلاقي و از طرفي مادر حسين (ع)، فاطمه (س) و دختر پيامبر (ص) بود.

مبارزه آنحضرت با منكر و بدعت نوين حاكميت يزيد خلافتي و نظام حكومتي امام حسين (ع) ولايتي بود.

در دوره معاويه آنحضرت مخالفتش سياسي بود جنگ مسلحانه فراهم نبود . بعد از مرگ معاويه هزاران نامه دعوت از وفاداري به آنحضرت نوشتند.

كفر پنهان يزيد و تشخيص اين حق باطل براي خواص و مردم دشوار بود و مسلمانان مخالفت با يزيد كه خليفه بود را كفر مي دانستند.

سوال 2- چرا امام حسين(ع) از مدينه خارج شد؟

راه اول : در مدينه بماند ولي تسليم بيعت با يزيد نشود ، اين راه به مصلحت آنحضرت نبود چون ماموران اموي به دنبالش بودند و به راحتي آنحضرت را ترور مي كردند و در نهايت كشته مي شد.

راه دوم :امام حسين (ع) براي فرار از ماموران بايد خودش را مخفي و پنهان مي كرد كه باز هم مخفيگاه آنحضرت كشف ميشد اين راه در شأن آنحضرت نبود.

راه سوم : براي كسب موقعيت و تداوم نهضت محل امني غيراز مدينه را پيدا كنند و از مدينه خارج شود و در آن شرايط غير از مكه جاي امن ديگري پيدا نكردند لذا از مدينه خارج شد. البته بعد از مخالفت با بيعت و معرفي خاندان اهل بيت و معرفي خاندان اموي.

سوال 3- چرا مردم مدينه امام حسين(ع) را همراهي نكردند؟

عواملي كه باعث محروم شدن مردم مدينه از همراهي آنحضرت شد عبارتند از:

عامل اول : سكوت مردم مدينه بخاطر ضعف آن ها در دشمن شناسي بود. شاهد اين مطلب جنگ حرّه در مدينه بود. بعد از شهادت آنحضرت عبدالله بن حنظله بعد از ملاقات با يزيد در شام اطلاعات تكان دهنده اي از مشكلات يزيد گفت از جمله اينكه يزيد دين ندارد، مشروب مي خورد و سگ باز است.  (تاريخ طبري ج4 ص384) مردم دست به شورش زدند و از اطاعت يزيد پرهيز كردند.

عامل دوم : سكوت مردم مدينه ناشي از قداست سازي بود . افرادي مثل عبدالله بن عمر فقيه اهل سنت و خالدبن قسري و زيدبن ثابت خلافت را ترجيح دادند به مقام ولايت و جانشيني پيامبر(ص). در جايي خالد بن قسري مي گويد: حضرت ابراهيم از خداوند آب تقاضا كرد خدا به او آب شور زمزم را داد اما خليفه يزيد از خدا آب طلب كرد خداوند به او آب شيرين داد در كنار حجون چاه كندند . (كامل ابن اثير ج4 ص535)

عامل سوم :سكوت مردم مدينه بخاطر غرق شدن در اشرافيت و تجمل گرايي و عافيت طلبي به دنيا بود. همين مردم مدينه در 75 غزوه و سريه بعضاً در ركاب رسول خدا بودند و امپراتورهاي روم و ايران از آن ها وحشت داشتند. بعد از جنگ سپاه اسلام عليه ايران و روم غنايم زيادي به مدينه آمد.علاقه شديد بزرگان طوائف مدينه به دنيا و اشرافيت از جمله عبدالله بن زبير راوي مسعودي گزارش تكان دهنده اي را ثبت كرده اند (مروج الذهب ج1) اين ها با ديدن معجزه امام حسين(ع) هم دلهايشان تغيير نمي كرد.

عامل چهارم :سكوت مردم مدينه به خاطر جدايي آن ها از اهل بيت بويژه از آنحضرت سياست خشن امويان در بالاي منبر لعن بر علي(ع) مي كردند كار به جايي رسيد كه از آنحضرت فقط 250 حديث در تاريخ ثبت شده است.

عامل پنجم :سكوت مردم مدينه به خاطر موضع گيري غلط خواص بود. توده مردم تابع خواص جامعه اند.

خواص بني هاشم : 1- محمد حنفیه بن علي(ع) 2- عبدالله بن جعفر 3- عبدالله بن عباس قيام امام حسين (ع) را به مصلحت نديدند.

خواص مدينه : 1- عبدالله بن عمر 2- عبدالله بن زبير

اگرچه اين خواص عمدتاً مخالف يزيد بودند اما نه تنها مخالفت آنحضرت را نپذيرفتند بلكه آنحضرت را همراهي نكردند.

پافشاري خواص بر پرهيز از مخالفت با خليفه و همراهي مردم با خواص نتيجه آن دوري از همراهي با آنحضرت مي شود.

عامل ششم : سكوت مردم مدينه به خاطر خفقان و استبداد حكومت اموي بود.

معاويه دوستان حضرت علي(ع) را در شرايط سخت روحي و جسمي قرار مي داد و كسي جرأت حمايت از اهل بيت را نداشت.

معاويه در نامه اي به واليان خود دستور داد : اُنظُر الي مَن قامَت عليه البينه انَّه يُحِب علياً و اهلِ بيتهِ فَامحوه مِن الديون وَاسقَطو عطاه و رِزقه.   نگاه كنيد هر كسي را كه احتمال داديد از هوادارن اهل بيت است او را تحت فشار قرار دهيد و خانه اش را خراب كنيد . (شرج ابن ابي الحديد ج3 ص15)

به جلادان خود دستور داد محبين علي را به قتل برسانيد : فَيَقتلو اكل مَن وَجدوه مِن شيعه عليٍ.