توافق هسته‌ای اخیر میان ایران و 5+1 نه تنها میان نمایندگان کنگره آمریکا، بلکه میان کارشناسان و تحلیلگران غربی نیز با واکنش‌های مختلف و اغلب کاملاً متضاد مواجه شد. اندیشکده آمریکایی "مرکز استیمسون" در مطلبی به واکنش کارشناسان خود نسبت به توافق هسته‌ای با ایران پرداخته و می‌نویسد: کارشناسان این موسسه، طی اظهاراتی، با واکنش نشان دادن به این توافق خواستار محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران شدند. این توافق پس از 20 ماه مذاکره از سوی آمریکا، انگلیس، چین، فرانسه، آلمان، روسیه، و اتحادیه اروپا با ایران بدست آماده است.

متخصصین استیمسون به توافق تاریخی هسته‌ای واکنش نشان می‌دهند

"جنیو ابدو" کارشناس مرکز استیمسون می‌گوید: حالا که این توافق تاریخی بدست آمده، مانع بزرگ بعدی موجود بر سر راه غرب، اطمینان از این است که دستگاه نظامی ایران به تلافی عدم کامیابی‌اش در جنگ قدرت، اقدام به تقویت دشمنان آمریکا در خاورمیانه نمی‌کند. تا سال آینده، شاهد روانه شدن حجم گسترده پول ناشی از افزایش درآمد نفتی ایران به جیب این کشور خواهیم بود. همین اتفاقا دلیل خوبی برای غرب خواهد بود که ایران را تحت فشار، مجبور به کنار گذاشتن اهداف توسعه‌طلبانه‌اش در جهان عرب نماید.

"بری بلشمن" بنیانگذار و عضو بازنشسته استیمسون معتقد است: این توافق، توافقی تاریخی است که دست کم ایران را ده سال و شاید هم کمی بیش‌تر، در مسیر برنامه هسته‌ای اش متوقف می‌نماید. با توجه به معیارهای تکنیکی این توافق، ایران ملزم به رعایت تعهداتش می‌گردد و در صورت اثبات آن، تحریم‌ها برداشته می‌شود. بدینوسیله بهتر از روش دیگری، شاهد تامین امنیت آمریکا و دوستانش در منطقه خواهیم بود.

"لیسی هیلی" کارشناس مرکز استیمسون خاطرنشان می‌کند: آمریکا و شرکای بین‌المللی‌اش، توافق محکمی را بستند. با توجه به این توافق، مردم آمریکا و متحدان نزدیک ما در سلامت و امنیت بیشتر خواهند بود. چرا که برنامه هسته‌ای ایران بطرز چشمگیری محدود خواهد شد. کنگره، باید از این توافق که آمریکا را به اهدافش رسانده استقبال نماید.

"مایکل کرپتون" بنیانگذار و کارشناس ارشد مؤسسه می‌گوید: این توافق، ظرفیت ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را به مدت 10 سال یا بیشتر محدود می‌سازد. توافق شامل تهمیدات نظارتی موثر است و بر هر کدام از جایگزین‌های پیش روی ما، رجحان دارد. اختلاف بر سر این توافق از سوی هر دو حزب آمریکایی و تلاش‌های مکرر برای عدم اجرای آن، موجب تضعیف وجهه رهبری آمریکا، بی‌ثباتی خاورمیانه، ایجاد زحمت بیشتر برای ارتش آمریکا، و تضعیف وزارت خزانه‌داری این کشور می‌شود. کشور ما، باید دوستان و متحدان خود در اروپا و اقیانوسیه را از کارکرد توافقات اجرایی خود مطمئن سازد. هم اکنون دوستان آمریکا در خاورمیانه نگرانند و چشم به همکاری دو حزب کنگره دوخته‌اند. کنگره، یک بار علیه سلاح‌های کشتار جمعی صدام حسین رای صادر کرد؛ چیزی که هرگز وجود نداشت. اما این بار علیه توافقی رای خواهد داد که بطور چشمگیری توانایی هسته‌ای حقیقی و جدی ایران را محدود می‌کند؟

لیندسی گراهام از سناتورهایی است که ترجیح می‌دهد کنگره توافق هسته‌ای با ایران را تأیید نکند

"الن لیپسون" رئیس و مدیر عامل اندیشکده استیمسون می‌گوید: دیپلماسی و راه پر فراز و نشیب آن، پیروز واقعی در این توافق بود. این توافق، موجب تغییر سیاست و عملکرد ایران در قبال برخی موضوعات می‌شود و نتیجه بسیار خوبی برای منطقه به همراه خواهد داشت. نتیجه‌ای که موجب حل مشکل در منطقه‌ای می‌شود که توسل به زور، در آن یک گزینه پیش فرض است. برای تحقق این توافق به عنوان آخرین کمک به صلح منطقه، همه طرف‌ها، ملزم به حمایت از اجرای آن هستند و به خصوص ایران باید به همسایگان خود این اطمینان را بدهد که برای مقابله با دیگر علل تنش و ناامنی، آمادگی دارد.

"نیت اولسون" تحلیلگر و محقق مرکز استیمسون می‌گوید: تحقق یکی از مهم‌ترین تعهدات این توافق، بستگی به طرف سومی دارد که هرگز پای میز مذاکره نبوده است. ایران از رفع تحریم‌ها، بهبود وضعیت اقتصادی را می‌خواهد. این بدان معناست که تصمیمات مربوط به تجارت و سرمایه‌گذاری باید از سوی شرکت‌های مختلف جهان صورت بگیرد. اما، این یک محاسبه عادی هزینه-فایده برای شرکت‌ها نیست. در صورت عدم اطمینان مستمر به تهران از سوی نهادهای نظارت بر تجارت بین‌المللی، شاهد به خطر افتادن این تجارت خواهیم بود. بسیار مهم است که رهبران اتحادیه اروپا و E3 (سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان) راه هایی را برای روشن ساختن موضع تجاری خود و محدود کردن خطرات قانونی که متوجه بخش خصوصی است، پیدا کنند.