گروه سیاسی جام زهری که تحلیلگران وابسته به رسانه های بیگانه انتظار داشتند در پایان مذاکرات هسته ای میان ایران و ۱+۵ با سرکشیدنش توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی کار مذاکرات و نظام جمهوری اسلامی را یکسره کرده محتوای انقلابی و استکبار ستیزی جمهوری اسلامی را از معنا تهی کند تحقق نیافت و چنانکه خواهیم گفت نه جام زهری در کار خواهد بود و نه آنکه امیدوارند در نهایت مجبور به نوشیدنش شود در چنان موقعیتی قرار دارد.

سخنان روز پنجشنبه حضرت آیت الله خامنه ای با وجود آنکه تا حد زیادی تکرار مواضع پیشین معظم له در مورد مذاکرات هسته ای با ۱+۵ و مذاکرات دو جانبه بود در عین حال با توجه به مقطع زمانی که مطرح شد از اهمیت فراوانی برخوردار است.

پس از پایان مذاکرات فشرده در لوزان سوئیس و قرائت بیانیه مطبوعاتی توسط محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و نیز فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، رئیس جمهور آمریکا بلافاصله و در اقدامی عجولانه در مقابل رسانه ها ظاهر شد و با ژستی پیروزمندانه سخنانی را مطرح کرد که به نظر می رسید بیش از آنکه حاوی نکاتی درباره توافق انجام شده در طول مذاکرات با ایران باشد به نوعی به دنبال رفع نگرانی کنگره و لابی صهیونیست ها در ایالات متحده است. بیانات روز پنجشنبه رهبر معظم انقلاب اما با تاخیری چند روزه نسبت به رئیس جمهور آمریکا تعابیر دقیق تری را نسبت به انچه میان ایران و امریکا در لوزان مقرر شده به جهانیان ارائه داد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی بر خلاف رئیس جمهوری آمریکا که توافق با ایران را تاریخی خواند اعلام کرد که هنوز اتفاقی نیفتاده و ایران تا رفع کامل همه تحریم ها بلافاصله بعد از اجرایی شدن توافق هیچ تعهدی را نخواهد پذیرفت.
ایشان همچنین در بیان بدعهدی طرف آمریکایی به بیانیه کاخ سفید پس از مذاکرات اشاره کرده اند و گفته اند: کاخ سفید بعد از گذشت حدود دو ساعت از پایان مذاکرات، بیانیه چند صفحه ای را در تبیین مذاکرات منتشر کرد که در اغلب موارد خلاف واقع بود.نگارش چنین بیانیه ای در مدت ۲ ساعت امکان پذیر نیست بنابراین آنها در همان زمانی که در حال مذاکره با ما بودند، مشغول تدوین بیانیه ای مخدوش، غلط و برخلاف محتوای مذاکرات بودند.

بیانات روز پنجشنبه رهبر معظم انقلاب از سوی دیگر نیز حائض اهمیت فراوان است، ایشان ضمن اینکه بر مواضع پیش از مذاکرات خود در زمینه هسته ای تاکید کردند در مسائل منطقه ای نیز مطالب مهمی را مطرح کردند که به احتمال بسیار زیاد خبر از تغییر معادلات منطقه ای در آینده ای نه چندان دور می دهد.
حضرت آیت الله خامنه ای درباره اوضاع یمن صراحتاً به مسئولان سعودی که در حال کشتار مردم بی دفاع یمن هستند هشدار دادند و با لحنی تقریباً بی سابقه نسبت به آنان فرمودند: "ما با سعودیها در مسائل گوناگون سیاسی اختلافات متعددی داریم اما همیشه می گفتیم که آنها در سیاست خارجی متانت و وقار نشان می دهند، اما چند جوان بی تجربه امور آن کشور را در دست گرفته و دارند جنبه توحش را بر جنبه متانت و ظاهرسازی غلبه می دهند، که این کار قطعاً به ضررشان تمام خواهد شد.این حرکت در منطقه قابل قبول نیست و من هشدار می دهم که باید دست از حرکت جنایت آمیز در یمن بردارند."

هشدار صریح رهبری معظم انقلاب ایران موضوعی نیست که از سوی مسئولان حکومتی آل سعود دور بماند و طبیعتاً واکنش احتمالی ایران به تجاوزات اخیر رژیم سعودی محاسبات ریاض در منطقه را با مشکل اساسی روبرو خواهد ساخت.

از سوی دیگر در قضایای اخیر منطقه مشاهده می شود که آمریکا برخلاف وعده هایی که به متحدین خود داده تاکنون جرات ورود پیدا نکرده و هر از گاهی وعده کمک های نظامی و حمایت های دیپلماتیک این کشور تنها دستاوردی بوده که نصیب کشورهایی همچون عربستان، قطر و ترکیه شده است. دولتمردان آمریکایی اینک و پس از گذشت ۳۶ سال از انقلاب اسلامی و همچنین با کسب تجربیات فراوان شکست در منطقه نقش کلیدی جمهوری اسلامی را دریافته اند و به نظر می رسد اینک نوبت متحدین منطقه ای آن ها است تا در جابجایی استراتژیک قدرت این مهم را با صرف هزینه های سیاسی بسیار دریابند.

حالا باید از تحلیلگرانی که مدعی بودند رهبری ایران به زودی جام زهر هسته ای را سر می کشد پرسید، در کجای اظهارات معظم‌له کوچکترین نشانی از عقب نشینی و یا به گفته انان سازش با آمریکا مشاهده شد، آن هم در شرایطی که به نظر می رسید اوضاع داخلی کشور در آماده ترین حالت ممکن برای این موضوع قرار دارد. از فردای قرائت بیانیه لوزان با فشار مسئولان دولتی تقریباً تمامی شخصیت های سیاسی تاثیر گذار در کشور حمایت خود را از این "دستاورد هسته ای" که به گفته اعضای ارشد تیم مذاکره کننده تنها یک بیانیه مطبوعاتی بود که الزام آور هم نبوده است اعلام کردند.

در میانه تبریک های پیاپی مسئولان به یکدیگر پرسش‌های منتقدان مذاکره کنندگان نیز غالباً با عصبانیت و بی حوصلگی پاسخ داده شده است. شباهت نسبی توافق احتمالی هسته ای میان ایران و ۱+۵ و قبول قطعنامه ۵۹۸ برخی از تحلیلگران را به این اشتباه انداخت که ایران اینک برای رهایی از جنگ تمام عیار اقتصادی که امریکا بر علیه این کشور به راه انداخته دست به هر اقدامی خواهد زد و حتی رهبر این کشور نیز احتمالاً از مواضع پیشینش در زمینه استکبار ستیزی و حقوق هسته ای ملت ایران عقب نشینی خواهد کرد.

با توجه به موقعیت پیش رونده جمهوری اسلامی در منطقه و جهان به نظر می رسد تا همین امروز هم این آمریکا بوده که از دخالت های مستقیم خود در منطقه عقب نشینی کرده و اینک کار را به دست متحدین ناکارآمدش سپرده است چنانکه جان کری وزیر امور خارجه امریکا چندی پیش تصریح کرده بود ایالات متحده به دنبال رودر رو شدن با ایران در منطقه خاورمیانه نیست اما در مورد یمن نیز تماشاچی نخواهد بود. چنین معادله ای به خوبی دست برتر ایران هم در مذاکرات هسته ای و هم در تحولات منطقه ای را نشان می دهد، چنانکه بی مناسبت نیست اگر بگوییم نتایج توافق هسته ای احتمالی با غرب برای ایران چون جام شربت است و این اعراب منطقه هستند که با قبول ناگذیر چنین پیشامدی جام زهر را از دست آمریکا نوشیده اند.مرتضی آل طه